Gülağa Memmedov Kimdir? Gülağa Memmedov Müğənni Haqqında Məlumat
Gülağa Allahverdi oğlu Memmedov (28 iyun 1925(1925-06-28), Lenkeran, Lenkeran qezası – 7 iyun 1994(1994-06-07), Bakı) — tanınmış Azerbaycan müğennisi, Azerbaycan SSR xalq artisti (1982).
== Heyatı ==
Gülağa Memmedov 1925-ci il iyunun 28-de Lenkeranın Kiçik Bazar adlanan mehellesinde anadan olub. Bakıda boya-başa çatıb. Çox kasıb ailede böyüyüb. Atası çekmetiken, anası evdar qadın olub. Kirayede yaşayıblar, aile atasının cüzi qazancı ile dolanıb.
Uşaqlıqdan Musiqiye böyük marağı olan Gülağa tez-tez qonşu uşaqları başına yığıb, onlara mahnılar oxuyarmış. 12 yaşında olarken, tesadüfen küçelerinden keçen bestekar Üzeyir Hacıbeyov melahetli uşaq sesi eşiderek ayaq saxlayır. Üzeyir bey Moskvada keçirilecek Azerbaycan Medeniyyeti ve İnceseneti ongünlüyüne Koroğlunun ariyasını ifa etmek üçün ele bu yaşda istedadlı uşaq axtarırmış. Gülağanın sesine valeh olan bestekar heyete keçir ve balaca istedadla tanış olur. Onu Opera Teatrında keçirilecek müsabiqeye devet edir. Azyaşlı Gülağa Üzeyir Hacıbeyov, Bülbül, Seid Rüstemov kimi görkemli senetkarların münsifler heyetinin terkibinde olduğu müsabiqede iştirak edir ve sesi beyenilir.
Gülağa Memmedov 1938-ci ilde Moskvada keçirilen Azerbaycan medeniyyeti ongünlüyünün iştirakçısı olur. Böyük Teatrın sehnesinde Maestro Niyazinin müşayieti ile ifa etdiyi Koroğlunun Seni gördüm, aşiq oldum ariyası böyük alqışlarla qarşılanır.
Üzeyir Hacıbeyov onun ailesi, yaşam terzi haqqında bütün melumatları da öyrenibmiş. Moskvadan gümüş medal ve fexri fermanla qayıtdığını eşidende ise Gülağanı anasıyla birge yanına çağırırır ve tapşırır ki, ev seçmek üçün xoşlarına gelen ünvanı göstersinler. Mirzeağa Eliyev küçesinde yerleşen ikiotaqlı heyet evi onların xoşuna gelir. Üzeyir hacıbeyovun desteyi ile Gülağa Memmedovun ailesine ikiotaqlı menzil ve aya 250 manat teqaüd ayrılır.
== Lenkerandakı heyetlerini Bakıda axtarır ==
Lenkerandakı Kiçik Bazar mehellesi üçün darıxan Gülağa Bakıda yaşadığı heyetle teskinlik tapır. Yene heyetdeki tay-tuşlarını başına yığıb, onlar üçün müxtelif mahnılar ifa edir. Bezen sesine heyetden, küçeden böyükler de gelib ona qulaq asırlar. O zaman Gülağanın çıxışları konsert proqramına dönür.
Gülağa 15 yaşında Seid Rüstemovun ansamblına qebul edilir. Sonra Konservatoriyada tehsil alır. O, 20 yaşından Musiqili Komediya Teatrında çalışmağa başlayır. Arşın mal alan, Beşmanatlıq gelin ve diger tamaşalarda baş rolları oynayır. Lakin bir neçe ilden sonra teatrdan ayrılır. Konservatoriyada oxuduğu illerde Gülağa vokal dersini Bülbülden, muğamın sirlerini ise Sarabskiden öyrenmişdi. Oxuduğu mahnıların çoxu ise Seid Rüstemova mexsus olurdu. Çünki, Seid Rüstemov mahnılarının ekseriyyetini xüsusi olaraq Gülağa üçün yazırdı. Tofiq Quliyevin de, Cahangir Cahangirovun da eserlerini ilk seslendiren Gülağa Memmedov olub.
== Gülağa sevdiyi qızı özünden xebersiz nikah eletdirib. ==
Hem mektebde oxuyan, hem de işleyen bu yeniyetme oğlan bir heyetde böyüdüyü Aliye adlı qonşu qıza meylini salır. Amma qızın valideynleri onların evlenmeyine razı olmur. Deyirler ki, Gülağa hele ali savad alsın, sonra evlensin. Uşaqlıqdan çox zirek, hem de inadkar olan Gülağa arzusuna çatmağın yollarını axtarır.
15 yaşına çatanda Böyük Veten müharibesi başlayır. Şövket Elekberova ile birge döyüşçülerin qarşısında konsert proqramlarıyla çıxış edir. Başlarına od-alov yağa-yağa oxuyurlar. Müharibe qurtarandan sonra Gülağa evlenmek qerarına gelir. Amma genclerin sevdasından duyuq düşen Aliyenin dayısı onlara göz verib, işıq vermir. Çaresiz qalan Gülağa hiyleye el atır. Bir gün sevdiyi qızdan pasportunu isteyir. Deyir ki, "bütün qonşuların pasportlarını yığıram. Evler idaresinin müdiri tapşırıb. Sen de öz pasportunu mene ver". Vaxt keçir ve Aliye öz pasportunu geri alanda heyretden donub qalır. Görür ki, pasportuna evlenmeleri barede möhür vurulub. Sen deme, Aliyenin herisini ala bilmeyen Gülağa köhne mehellelerine gedir. Oradan Aliyeye oxşayan bir qızla danışıb razılığını alır. Onun başına yaylıq da bağlayır ki, nikah merasiminde heç kim şübhelenmesin. Nikah qeydiyyatından keçib, Aliye ile onun özünden xebersiz aile qurur. Möhür vurduqdan sonra pasportu geri qaytarır.
Evlenirler. Bir yerde uzun, xoşbext günler yaşayırlar. Bu iller erzinde Gülağa heç zaman heyat yoldaşına qarşı münasibetini deyişmir. Hemişe ailesinin qayğısına qalır. Olduqca qısqanc olan Gülağa heyat yoldaşının Ezim Ezimzade adına Ressamlıq Mektebinde tehsil almasını heç istemirmiş.
== Yegane övladları Gülare ==
Gülağa Memmedovla Aliye xanım uzun iller övlad hesreti çekibler. Hetta hekimler onlara Aliyenin uşaq dünyaya getire bilmeyeceyini deyibler. 1956-cı ilde - evlendikleri vaxtdan on il keçenden sonra taleleri üzlerine gülüb. Onların yegane övladları - Gülare dünyaya gelir. Gülare xanım atasıyla bağlı xatirelerini danışarken bele deyir: "Atam sürpriz etmeyi xoşlayırdı. Onun bu ailede en böyük sürprizi, anama en böyük, en qeribe, gözlenilmez hediyyesi, söz yox ki, pasportuna vurdurduğu evlenmeleri barede möhür olmuşdu. Sonralar da anama hemişe sürprizler edib. Heç ne demeden evden anamın şeklini, pasportunu aparıb, bir müddet sonra "Hazırlaş, xarice gedirik" - deye aldığı putyovkanı ona uzadıb. Onlar birlikde, demek olar, dünyanın az qala yarısını gezibler. Anam özü deyerdi ki, Erebistan, İtaliya, Almaniya, hetta Afrikayadek gedib çıxıblar. Atamı xatırlayanda tez-tez uşaqlıq illerim yadıma düşür. Meni özü ile iş yerine aparırdı. Artıq orada hamı meni yaxşı tanıyır, her gelişimi sevincle qarşılayırdılar. Orkestrde bir kamançaçalan vardı. Men qapıda görünen kimi kamançada adımı seslendirerdi. Bu ele xoşuma gelirdi ki. Atam iş yerinde meni dahi senetkarlarla tanış ederdi. Onların çoxunu evimizde de döne-döne görmüşem. Bize atamın senet yoldaşları - müğenniler, musiqiçiler, bestekarlar tez-tez gelerdiler. Evimiz çox qonaq-qaralı olardı. Anam evdar qadın idi. İki günden bir atamın başına bu qeder adamın toplaşmasından narazılıq elemezdi. Eslinde, biz buna alışmışdıq. Ele bilirdik, bele de olmalıdır".
Senetkarın qızı atası ile bağlı xatiresinde hem de bunları söyleyib: "Müğennilik seneti atama dostlar qazandırdı. Şövket Elekberovayla çox yaxın idiler. Onlar sehneye bir günde gelibler. Atam heddinden artıq uşaqcanlı idi. Balaca olanda meni nece sevib-ezizleyerdise, sonralar nevelerine de ele meyil göstererdi. Onun heyatda iki amalı vardı: ailesini, balalarını xoşbext görmek, bir de Tanrının qismet etdiyi sesinin qedrini bilmek. Tez-tez qastrol seferlerine gederdi. Evimize qayıdanda ele bil dünyanın naz-nemetlerini ona vererdiler. Sevinerdi, ferehlenerdi. Seher tezden evden çıxardı, çekilişlerde, sesyazma studiyasında, meşq zalında çalışardı. Geceyarı gelse de, gileylenmezdi. Çünki senetinden hezz alardı. Eziyyeti de heder getmemişdi. Xeyli mükafatlar almışdı. Evvel emekdar, az keçmiş xalq artisti fexri adlarına layiq görülmüşdü".
== Yaradıcılığı ==
Gülağa Memmedov şirin, lakonik sesi ile 600-den artıq xalq ve bestekar mahnıları oxuyub. 15-den çox bedii filmde, teatr tamaşalarında xarakterik musiqi nömreleri ifa edib. Respublikada fealiyyet gösteren ekser xalq çalğı aletleri ansambllarıyla, simfonik orkestrleriyle birge çıxışlar edib. Müslüm Maqomayev adına Dövlet Filarmoniyasının mahnı ve reqs ansamblında, Dövlet Musiqili Komediya Teatrında işleyib. 1952-ci ilden ömrünün sonuna qeder Azerbaycan Dövlet Televiziya ve Radio Verilişleri Komitesinin (hazırda Seid Rüstemov adına) xalq çalğı aletleri ansamblının solisti olub. "Ay qız", "Ana Kür", "Oxu, gözel", "Şeir deyilmi", "Menim qızım" kimi mahnıların her birini özünemexsus terzde ifa edib.
Gülağanın hemçinin yaxşı muğamat oxumağı olub. Ancaq efirde muğam oxumayıb. Bu barede ona sual verende "oxuyacağam" - deye cavab verermiş. Tez-tez qastrollarda olan senetçi rahatlığı ancaq öz veteninde taparmış.Ümumiyyetle, çox ölkelere sefer etmişdi. Nedense, Gürcüstan ve İrevanda daha çox sevilirdi. Hetta İrevanda konsert veren zaman qalmaqal da eskik olmurdu. Bele ki, bütün biletler satıldığından onun sesini eşitmek isteyen camaat biletsiz içeri daxil olur, ya da konsert salonunun qabağına toplaşırdı. Milisler onları uzaqlaşdırmağa çalışanda ise böyük ses-küy qopurdu.
Gülağanın bir xasiyyeti de var imiş - haqsızlığa, edaletsizliye dözen olmayıb. Hansısa işi ireli getsin deye, kimese yalvarmaq, minnetçi düşmek istemeyib. Deyirler ki, o, düzgünlüyü sevirdi. 1942-ci ilden radionun Bedii Şurasının üzvü idi. Şit, bayağı mahnı olanda öz fikrini qeti şekilde bildirermiş: "Efire buraxmaq olmaz!" Şuranın diger üzvleri de "baş üste" deyib onun fikrile razılaşırdılar. Lakin bir az keçenden sonra hemin mahnını eşidirdi. Bu cür hallar tez-tez tekrarlandığından o, bu vezifeden imtina edir.
== Neriman Ezimovun xatireleri ==
Xalq artisti, bestekar ve dirijor Neriman Ezimov Gülağa Memmedovu gören son senetçi dostu olub: "Onunla bir çox xarici ölkelere getmişik. Seferler zamanı çalışardıq ki, xalqımızın adına, musiqi senetimizin şerefine hörmet, nüfuz qazandıraq. Uğurumuzun esas sebebkarı Gülağa olub. Onu hemişe alqışlarla qarşılayardılar. Çoxlu dostu vardı. Seid Rüstemov, Cahangir Cahangirov, Tofiq Quliyev, Fikret Emirov, Hacı Xanmemmedov ve başqa bestekarlar onunla işlemekden hezz alardılar. Yaxşı xatırlayıram: şair Refiq Zekanın sözlerine yazdığı "Ana Kürüm" mahnısı lente alınan vaxt unudulmaz bestekar Cahangir Cahangirov kövreldi. Onun bu sözleri indiye qeder yaddaşımda qalıb: "Ay Gülağa, sen avazınla, şirin sesinle mecrasına sığmayan deli Kür çayını ovsuna saldın". Hemin mahnı meşhur "Deli Kür" bedii filminde seslenir.
== Yaqub Zurufçunu Azerbaycana Gülağa Memmedov tanıdıb ==
Heyat yoldaşı Aliye xanım xatirelerinde deyib: "Bir defe xalam qızının deveti ile Almaniyaya getmişdik. Yaqub Zurufçu gelmeyimizi eşidib yanımıza geldi. Bir gün de xalam qızının evinde qaldı. Yaqub Gülağadan xahiş etdi ki, Bakıya qayıdanda onun üçün devetname göndersin. Biz onun kassetini getirdik. O vaxta qeder Zurufçunu heç kim tanımırdı. O vaxt televiziyada "Ayrılıq" verilişi gedirdi. Gülağa da kasseti apardı ki, mahnı verilişde seslensin. Mahnı lap yerine düşdü. Bu mahnıdan sonra çox adamlar bize zeng vurub onunla maraqlanırdı. Gülağa Yaquba verdiyi sözü yerine yetirib ona devetname gönderdi. Yaqub Zurufçu ailesi ile Bakıya gelib bir ay burda qaldı. Bu müddetde Gülağa ona xeyli kömeklik gösterdi, öz mahnılarını öyretdi. Şövket, Gülağa ve Yaqub Zurufçu birlikde sarayda konsert verdiler. Ona göre de Yaqub Zurufçu her yerde deyir ki, meni Azerbaycana tanıdan Gülağa olub."
== Heyat yoldaşı Aliye xanımın xatireleri ==
"Gülağa hem yaxşı aile başçısı, hem de gözel ata idi. Qoymazdı ki, biz neyese ehtiyac hiss edek. Aile qurduqdan 10 il sonra qızımız Gülare doğuldu. Övladımız olanda çox sevinirdi. Hele uşaq dünyaya gelmemişden, qastrolda olduğu şeherlerden uşaq üçün çoxlu "importnı" pal-paltar alıb getirirdi. Gülağanın çox yumşaq, helim, şen xasiyyeti vardı. Evimize qonaq gelen kimi o, derhal piano arxasına keçerdi. Evde olan zaman daha çox Seid Rüstemovun "Benövşem" mahnısını, "Sensiz", "Sevgili canan" romanslarını zümzüme ederdi. Yegane övladı Gülareye ise hemişe Tofiq Quliyevin "Menim qızım" mahnısını oxuyurdu. Gülağanın konsertlerinin repertuarını men tertib edirdim. Ancaq onunla qastrol seferlerine getmirdim. Evde oturub qayıtmağını gözleyirdim.
Senetine layiqli qiymet vermediler. Bu laqeydlik ona çox toxundu. En böyük edaletsizliklerden biri 60 illik yubileyi erefesinde oldu. Yubileyinin qeyd olunması üçün xüsusi komissiya yaradılmışdı. Afişalar asılmış, devetnameler paylanmışdı. Oktyabrın 24-de Filarmoniyada keçirilecek yubiley tedbirine diger respublikalardan da qonaqlar gelecekdi. Lakin son anda Merkezi Komiteden xeber geldi ki, tedbir keçirilmesin. O zaman bunun sebebini Gülağa Memmedovun Filarmoniyanın işçisi olmaması ile elaqelendirmişdiler. Sonra qerara geldiler ki, tedbiri Aktyorlar evinde keçirsinler. Oranın da perdeleri cırıq, oturacaqları sınıq idi. Gülağa buna razı olmadı. Dedi, eger meni Filarmoniyaya layiq bilmirlerse, qoy, ümumiyyetle, tedbir keçirilmesin. "Meger men ölmüşem? Ölenleri Aktyorlar evinden götürürler" - dedi. Bu haqsızlıq ona çox pis tesir eledi. Dedi ki, men Filarmoniyada o qeder zehmet çekmişem. Birce gün mene vaxt serf oluna bilmez? Gülağa da esebileşib gece ile bütün afişaları çıxardı. O biri respublikalara da teleqram vurdu ki, qonaqlar gelmesin."
Aliye xanım heyat yoldaşı barede xatirelerini söyleyib: "Sağlığında birce defe de yubileyi keçirilmedi. Ölenden sonra ise bir defe Muğam Teatrında xatire gecesini teşkil edibler. Gördüyü diqqetsizlik Gülağa üçün ağır zerbe oldu. O, bu haqsızlıqlara döze bilmeyib şeker xesteliyine tutuldu. Xesteliyine baxmayaraq, son güne qeder yeni mahnılar üzerinde çalışırdı. Rehmete geden güne qeder orkestrle mahnı yazdırmağa gedirdi.
Bir gün ise - iyunun 7-de (1994-cü il) seher yemeyini yedikden sonra halı pisleşdi. Ancaq tekidime baxmayaraq, işe getdi. Çünki orkestrin 60 neferlik kollektivi onu gözleyirdi. Yeni mahnıların meşqini etmeliydiler. Heyete teze düşmüşdü ki, eve zeng geldi..."
Qızı Gülare xanım o anı bele xatırlayır: "Atamı çetinlikle pillekenlerden qaldıraraq eve aparıblar. "Tecili yardım" gelib, ona infarkt diaqnozu qoyulub. Hekimler anamla oğlum Ramizi palatadan çıxarıblar. Deyibler ki, siz bize mane olursunuz. Palatada çoxlu hekim, tibb bacısı olduğundan anam görüb ki, doğrudan da onlara maneçilik törede bilerler. Ramizle birge qapıdan çıxmaq isteyende atam onu sesleyib: "Aliye getme, sen yanımda qal". Amma hekimler etiraz edibler. Anam otaqdan çıxa-çıxa onu arxayın edib: "Heç yere getmirem. Buradayam, qapının ağzında gözleyirem".
Xeyli vaxt keçenden sonra anam içeriden çıxan tibb bacısından atamın veziyyetini soruşub. Tibb bacısı da qefilden - anamı bu acı xebere hazırlamadan - "o vefat etdi", deyib.
== Ölümünden sonra ==
Sağlığında gördüyü haqsızlıqlar ölümünden sonra da davam edir. Aliye xanım bu güne qeder G.Memmedovun adının ebedileşdirilmemesinden şikayetçidir. Deyir ki, yaşadığı binaya adice bir xatire lövhesi de vurulmayıb. Ele senetkarı yada salmaq üçün ailesi müraciet etmemelidir.
Ölümünden sonra, 2002-ci ilde "Azerbaycantelefilm" şirketi Gülağa Memmedov haqqında Qısametrajlı Senedli Televiziya Filmi çekib. Bakıda çekilen Filmde Azerbaycan Dövlet Teleradio Verilişleri Şirketinin videoarxiv materiallarından istifade olunmuşdur. Filmde "Deli Kür" filmindeki kadrlardan istifade edilmişdir.
Filmin ssenari müellifi Kamil Şahverdi, rejissor Elçin Musaoğlu, operator Elxan Nebiyevdir. Filmde bestekar Vaqif Mustafazadenin musiqisinden istifade olunub. Filmde Gülağa Memmedovun heyat yoldaşı Aliye Memmedova, qızı Gülare, nevesi Ramiz de iştirak edib.
== Mükafatları ==
Azerbaycan SSR xalq artisti — 09.12.1982
== Filmoqrafiya ==
Seadet yolu ile (film, 1956)
Sen niye susursan? (film, 1966)
İyirmialtılar (film, 1966)
Deli Kür (film, 1969)
Payız melodiyaları (film, 1974)
Azerbaycan elleri (film, 1976)
Evlenmek isteyirem (film, 1983)
Gülağa Memmedov (film, 2002)
Qember Hüseynli (film, 2007)
== Canlı ifasindan nümuneler ==
Oxu, gözel
Şeir deyilmi
Vetenimdir
Gülerem gülsen
Telli
Benövşe
"Gözel Quba"
Oxu, Şövket — Şövket Elekberovanın 60 illik yubileyinde
== İstinadlar ==
== Heyatı ==
Gülağa Memmedov 1925-ci il iyunun 28-de Lenkeranın Kiçik Bazar adlanan mehellesinde anadan olub. Bakıda boya-başa çatıb. Çox kasıb ailede böyüyüb. Atası çekmetiken, anası evdar qadın olub. Kirayede yaşayıblar, aile atasının cüzi qazancı ile dolanıb.
Uşaqlıqdan Musiqiye böyük marağı olan Gülağa tez-tez qonşu uşaqları başına yığıb, onlara mahnılar oxuyarmış. 12 yaşında olarken, tesadüfen küçelerinden keçen bestekar Üzeyir Hacıbeyov melahetli uşaq sesi eşiderek ayaq saxlayır. Üzeyir bey Moskvada keçirilecek Azerbaycan Medeniyyeti ve İnceseneti ongünlüyüne Koroğlunun ariyasını ifa etmek üçün ele bu yaşda istedadlı uşaq axtarırmış. Gülağanın sesine valeh olan bestekar heyete keçir ve balaca istedadla tanış olur. Onu Opera Teatrında keçirilecek müsabiqeye devet edir. Azyaşlı Gülağa Üzeyir Hacıbeyov, Bülbül, Seid Rüstemov kimi görkemli senetkarların münsifler heyetinin terkibinde olduğu müsabiqede iştirak edir ve sesi beyenilir.
Gülağa Memmedov 1938-ci ilde Moskvada keçirilen Azerbaycan medeniyyeti ongünlüyünün iştirakçısı olur. Böyük Teatrın sehnesinde Maestro Niyazinin müşayieti ile ifa etdiyi Koroğlunun Seni gördüm, aşiq oldum ariyası böyük alqışlarla qarşılanır.
Üzeyir Hacıbeyov onun ailesi, yaşam terzi haqqında bütün melumatları da öyrenibmiş. Moskvadan gümüş medal ve fexri fermanla qayıtdığını eşidende ise Gülağanı anasıyla birge yanına çağırırır ve tapşırır ki, ev seçmek üçün xoşlarına gelen ünvanı göstersinler. Mirzeağa Eliyev küçesinde yerleşen ikiotaqlı heyet evi onların xoşuna gelir. Üzeyir hacıbeyovun desteyi ile Gülağa Memmedovun ailesine ikiotaqlı menzil ve aya 250 manat teqaüd ayrılır.
== Lenkerandakı heyetlerini Bakıda axtarır ==
Lenkerandakı Kiçik Bazar mehellesi üçün darıxan Gülağa Bakıda yaşadığı heyetle teskinlik tapır. Yene heyetdeki tay-tuşlarını başına yığıb, onlar üçün müxtelif mahnılar ifa edir. Bezen sesine heyetden, küçeden böyükler de gelib ona qulaq asırlar. O zaman Gülağanın çıxışları konsert proqramına dönür.
Gülağa 15 yaşında Seid Rüstemovun ansamblına qebul edilir. Sonra Konservatoriyada tehsil alır. O, 20 yaşından Musiqili Komediya Teatrında çalışmağa başlayır. Arşın mal alan, Beşmanatlıq gelin ve diger tamaşalarda baş rolları oynayır. Lakin bir neçe ilden sonra teatrdan ayrılır. Konservatoriyada oxuduğu illerde Gülağa vokal dersini Bülbülden, muğamın sirlerini ise Sarabskiden öyrenmişdi. Oxuduğu mahnıların çoxu ise Seid Rüstemova mexsus olurdu. Çünki, Seid Rüstemov mahnılarının ekseriyyetini xüsusi olaraq Gülağa üçün yazırdı. Tofiq Quliyevin de, Cahangir Cahangirovun da eserlerini ilk seslendiren Gülağa Memmedov olub.
== Gülağa sevdiyi qızı özünden xebersiz nikah eletdirib. ==
Hem mektebde oxuyan, hem de işleyen bu yeniyetme oğlan bir heyetde böyüdüyü Aliye adlı qonşu qıza meylini salır. Amma qızın valideynleri onların evlenmeyine razı olmur. Deyirler ki, Gülağa hele ali savad alsın, sonra evlensin. Uşaqlıqdan çox zirek, hem de inadkar olan Gülağa arzusuna çatmağın yollarını axtarır.
15 yaşına çatanda Böyük Veten müharibesi başlayır. Şövket Elekberova ile birge döyüşçülerin qarşısında konsert proqramlarıyla çıxış edir. Başlarına od-alov yağa-yağa oxuyurlar. Müharibe qurtarandan sonra Gülağa evlenmek qerarına gelir. Amma genclerin sevdasından duyuq düşen Aliyenin dayısı onlara göz verib, işıq vermir. Çaresiz qalan Gülağa hiyleye el atır. Bir gün sevdiyi qızdan pasportunu isteyir. Deyir ki, "bütün qonşuların pasportlarını yığıram. Evler idaresinin müdiri tapşırıb. Sen de öz pasportunu mene ver". Vaxt keçir ve Aliye öz pasportunu geri alanda heyretden donub qalır. Görür ki, pasportuna evlenmeleri barede möhür vurulub. Sen deme, Aliyenin herisini ala bilmeyen Gülağa köhne mehellelerine gedir. Oradan Aliyeye oxşayan bir qızla danışıb razılığını alır. Onun başına yaylıq da bağlayır ki, nikah merasiminde heç kim şübhelenmesin. Nikah qeydiyyatından keçib, Aliye ile onun özünden xebersiz aile qurur. Möhür vurduqdan sonra pasportu geri qaytarır.
Evlenirler. Bir yerde uzun, xoşbext günler yaşayırlar. Bu iller erzinde Gülağa heç zaman heyat yoldaşına qarşı münasibetini deyişmir. Hemişe ailesinin qayğısına qalır. Olduqca qısqanc olan Gülağa heyat yoldaşının Ezim Ezimzade adına Ressamlıq Mektebinde tehsil almasını heç istemirmiş.
== Yegane övladları Gülare ==
Gülağa Memmedovla Aliye xanım uzun iller övlad hesreti çekibler. Hetta hekimler onlara Aliyenin uşaq dünyaya getire bilmeyeceyini deyibler. 1956-cı ilde - evlendikleri vaxtdan on il keçenden sonra taleleri üzlerine gülüb. Onların yegane övladları - Gülare dünyaya gelir. Gülare xanım atasıyla bağlı xatirelerini danışarken bele deyir: "Atam sürpriz etmeyi xoşlayırdı. Onun bu ailede en böyük sürprizi, anama en böyük, en qeribe, gözlenilmez hediyyesi, söz yox ki, pasportuna vurdurduğu evlenmeleri barede möhür olmuşdu. Sonralar da anama hemişe sürprizler edib. Heç ne demeden evden anamın şeklini, pasportunu aparıb, bir müddet sonra "Hazırlaş, xarice gedirik" - deye aldığı putyovkanı ona uzadıb. Onlar birlikde, demek olar, dünyanın az qala yarısını gezibler. Anam özü deyerdi ki, Erebistan, İtaliya, Almaniya, hetta Afrikayadek gedib çıxıblar. Atamı xatırlayanda tez-tez uşaqlıq illerim yadıma düşür. Meni özü ile iş yerine aparırdı. Artıq orada hamı meni yaxşı tanıyır, her gelişimi sevincle qarşılayırdılar. Orkestrde bir kamançaçalan vardı. Men qapıda görünen kimi kamançada adımı seslendirerdi. Bu ele xoşuma gelirdi ki. Atam iş yerinde meni dahi senetkarlarla tanış ederdi. Onların çoxunu evimizde de döne-döne görmüşem. Bize atamın senet yoldaşları - müğenniler, musiqiçiler, bestekarlar tez-tez gelerdiler. Evimiz çox qonaq-qaralı olardı. Anam evdar qadın idi. İki günden bir atamın başına bu qeder adamın toplaşmasından narazılıq elemezdi. Eslinde, biz buna alışmışdıq. Ele bilirdik, bele de olmalıdır".
Senetkarın qızı atası ile bağlı xatiresinde hem de bunları söyleyib: "Müğennilik seneti atama dostlar qazandırdı. Şövket Elekberovayla çox yaxın idiler. Onlar sehneye bir günde gelibler. Atam heddinden artıq uşaqcanlı idi. Balaca olanda meni nece sevib-ezizleyerdise, sonralar nevelerine de ele meyil göstererdi. Onun heyatda iki amalı vardı: ailesini, balalarını xoşbext görmek, bir de Tanrının qismet etdiyi sesinin qedrini bilmek. Tez-tez qastrol seferlerine gederdi. Evimize qayıdanda ele bil dünyanın naz-nemetlerini ona vererdiler. Sevinerdi, ferehlenerdi. Seher tezden evden çıxardı, çekilişlerde, sesyazma studiyasında, meşq zalında çalışardı. Geceyarı gelse de, gileylenmezdi. Çünki senetinden hezz alardı. Eziyyeti de heder getmemişdi. Xeyli mükafatlar almışdı. Evvel emekdar, az keçmiş xalq artisti fexri adlarına layiq görülmüşdü".
== Yaradıcılığı ==
Gülağa Memmedov şirin, lakonik sesi ile 600-den artıq xalq ve bestekar mahnıları oxuyub. 15-den çox bedii filmde, teatr tamaşalarında xarakterik musiqi nömreleri ifa edib. Respublikada fealiyyet gösteren ekser xalq çalğı aletleri ansambllarıyla, simfonik orkestrleriyle birge çıxışlar edib. Müslüm Maqomayev adına Dövlet Filarmoniyasının mahnı ve reqs ansamblında, Dövlet Musiqili Komediya Teatrında işleyib. 1952-ci ilden ömrünün sonuna qeder Azerbaycan Dövlet Televiziya ve Radio Verilişleri Komitesinin (hazırda Seid Rüstemov adına) xalq çalğı aletleri ansamblının solisti olub. "Ay qız", "Ana Kür", "Oxu, gözel", "Şeir deyilmi", "Menim qızım" kimi mahnıların her birini özünemexsus terzde ifa edib.
Gülağanın hemçinin yaxşı muğamat oxumağı olub. Ancaq efirde muğam oxumayıb. Bu barede ona sual verende "oxuyacağam" - deye cavab verermiş. Tez-tez qastrollarda olan senetçi rahatlığı ancaq öz veteninde taparmış.Ümumiyyetle, çox ölkelere sefer etmişdi. Nedense, Gürcüstan ve İrevanda daha çox sevilirdi. Hetta İrevanda konsert veren zaman qalmaqal da eskik olmurdu. Bele ki, bütün biletler satıldığından onun sesini eşitmek isteyen camaat biletsiz içeri daxil olur, ya da konsert salonunun qabağına toplaşırdı. Milisler onları uzaqlaşdırmağa çalışanda ise böyük ses-küy qopurdu.
Gülağanın bir xasiyyeti de var imiş - haqsızlığa, edaletsizliye dözen olmayıb. Hansısa işi ireli getsin deye, kimese yalvarmaq, minnetçi düşmek istemeyib. Deyirler ki, o, düzgünlüyü sevirdi. 1942-ci ilden radionun Bedii Şurasının üzvü idi. Şit, bayağı mahnı olanda öz fikrini qeti şekilde bildirermiş: "Efire buraxmaq olmaz!" Şuranın diger üzvleri de "baş üste" deyib onun fikrile razılaşırdılar. Lakin bir az keçenden sonra hemin mahnını eşidirdi. Bu cür hallar tez-tez tekrarlandığından o, bu vezifeden imtina edir.
== Neriman Ezimovun xatireleri ==
Xalq artisti, bestekar ve dirijor Neriman Ezimov Gülağa Memmedovu gören son senetçi dostu olub: "Onunla bir çox xarici ölkelere getmişik. Seferler zamanı çalışardıq ki, xalqımızın adına, musiqi senetimizin şerefine hörmet, nüfuz qazandıraq. Uğurumuzun esas sebebkarı Gülağa olub. Onu hemişe alqışlarla qarşılayardılar. Çoxlu dostu vardı. Seid Rüstemov, Cahangir Cahangirov, Tofiq Quliyev, Fikret Emirov, Hacı Xanmemmedov ve başqa bestekarlar onunla işlemekden hezz alardılar. Yaxşı xatırlayıram: şair Refiq Zekanın sözlerine yazdığı "Ana Kürüm" mahnısı lente alınan vaxt unudulmaz bestekar Cahangir Cahangirov kövreldi. Onun bu sözleri indiye qeder yaddaşımda qalıb: "Ay Gülağa, sen avazınla, şirin sesinle mecrasına sığmayan deli Kür çayını ovsuna saldın". Hemin mahnı meşhur "Deli Kür" bedii filminde seslenir.
== Yaqub Zurufçunu Azerbaycana Gülağa Memmedov tanıdıb ==
Heyat yoldaşı Aliye xanım xatirelerinde deyib: "Bir defe xalam qızının deveti ile Almaniyaya getmişdik. Yaqub Zurufçu gelmeyimizi eşidib yanımıza geldi. Bir gün de xalam qızının evinde qaldı. Yaqub Gülağadan xahiş etdi ki, Bakıya qayıdanda onun üçün devetname göndersin. Biz onun kassetini getirdik. O vaxta qeder Zurufçunu heç kim tanımırdı. O vaxt televiziyada "Ayrılıq" verilişi gedirdi. Gülağa da kasseti apardı ki, mahnı verilişde seslensin. Mahnı lap yerine düşdü. Bu mahnıdan sonra çox adamlar bize zeng vurub onunla maraqlanırdı. Gülağa Yaquba verdiyi sözü yerine yetirib ona devetname gönderdi. Yaqub Zurufçu ailesi ile Bakıya gelib bir ay burda qaldı. Bu müddetde Gülağa ona xeyli kömeklik gösterdi, öz mahnılarını öyretdi. Şövket, Gülağa ve Yaqub Zurufçu birlikde sarayda konsert verdiler. Ona göre de Yaqub Zurufçu her yerde deyir ki, meni Azerbaycana tanıdan Gülağa olub."
== Heyat yoldaşı Aliye xanımın xatireleri ==
"Gülağa hem yaxşı aile başçısı, hem de gözel ata idi. Qoymazdı ki, biz neyese ehtiyac hiss edek. Aile qurduqdan 10 il sonra qızımız Gülare doğuldu. Övladımız olanda çox sevinirdi. Hele uşaq dünyaya gelmemişden, qastrolda olduğu şeherlerden uşaq üçün çoxlu "importnı" pal-paltar alıb getirirdi. Gülağanın çox yumşaq, helim, şen xasiyyeti vardı. Evimize qonaq gelen kimi o, derhal piano arxasına keçerdi. Evde olan zaman daha çox Seid Rüstemovun "Benövşem" mahnısını, "Sensiz", "Sevgili canan" romanslarını zümzüme ederdi. Yegane övladı Gülareye ise hemişe Tofiq Quliyevin "Menim qızım" mahnısını oxuyurdu. Gülağanın konsertlerinin repertuarını men tertib edirdim. Ancaq onunla qastrol seferlerine getmirdim. Evde oturub qayıtmağını gözleyirdim.
Senetine layiqli qiymet vermediler. Bu laqeydlik ona çox toxundu. En böyük edaletsizliklerden biri 60 illik yubileyi erefesinde oldu. Yubileyinin qeyd olunması üçün xüsusi komissiya yaradılmışdı. Afişalar asılmış, devetnameler paylanmışdı. Oktyabrın 24-de Filarmoniyada keçirilecek yubiley tedbirine diger respublikalardan da qonaqlar gelecekdi. Lakin son anda Merkezi Komiteden xeber geldi ki, tedbir keçirilmesin. O zaman bunun sebebini Gülağa Memmedovun Filarmoniyanın işçisi olmaması ile elaqelendirmişdiler. Sonra qerara geldiler ki, tedbiri Aktyorlar evinde keçirsinler. Oranın da perdeleri cırıq, oturacaqları sınıq idi. Gülağa buna razı olmadı. Dedi, eger meni Filarmoniyaya layiq bilmirlerse, qoy, ümumiyyetle, tedbir keçirilmesin. "Meger men ölmüşem? Ölenleri Aktyorlar evinden götürürler" - dedi. Bu haqsızlıq ona çox pis tesir eledi. Dedi ki, men Filarmoniyada o qeder zehmet çekmişem. Birce gün mene vaxt serf oluna bilmez? Gülağa da esebileşib gece ile bütün afişaları çıxardı. O biri respublikalara da teleqram vurdu ki, qonaqlar gelmesin."
Aliye xanım heyat yoldaşı barede xatirelerini söyleyib: "Sağlığında birce defe de yubileyi keçirilmedi. Ölenden sonra ise bir defe Muğam Teatrında xatire gecesini teşkil edibler. Gördüyü diqqetsizlik Gülağa üçün ağır zerbe oldu. O, bu haqsızlıqlara döze bilmeyib şeker xesteliyine tutuldu. Xesteliyine baxmayaraq, son güne qeder yeni mahnılar üzerinde çalışırdı. Rehmete geden güne qeder orkestrle mahnı yazdırmağa gedirdi.
Bir gün ise - iyunun 7-de (1994-cü il) seher yemeyini yedikden sonra halı pisleşdi. Ancaq tekidime baxmayaraq, işe getdi. Çünki orkestrin 60 neferlik kollektivi onu gözleyirdi. Yeni mahnıların meşqini etmeliydiler. Heyete teze düşmüşdü ki, eve zeng geldi..."
Qızı Gülare xanım o anı bele xatırlayır: "Atamı çetinlikle pillekenlerden qaldıraraq eve aparıblar. "Tecili yardım" gelib, ona infarkt diaqnozu qoyulub. Hekimler anamla oğlum Ramizi palatadan çıxarıblar. Deyibler ki, siz bize mane olursunuz. Palatada çoxlu hekim, tibb bacısı olduğundan anam görüb ki, doğrudan da onlara maneçilik törede bilerler. Ramizle birge qapıdan çıxmaq isteyende atam onu sesleyib: "Aliye getme, sen yanımda qal". Amma hekimler etiraz edibler. Anam otaqdan çıxa-çıxa onu arxayın edib: "Heç yere getmirem. Buradayam, qapının ağzında gözleyirem".
Xeyli vaxt keçenden sonra anam içeriden çıxan tibb bacısından atamın veziyyetini soruşub. Tibb bacısı da qefilden - anamı bu acı xebere hazırlamadan - "o vefat etdi", deyib.
== Ölümünden sonra ==
Sağlığında gördüyü haqsızlıqlar ölümünden sonra da davam edir. Aliye xanım bu güne qeder G.Memmedovun adının ebedileşdirilmemesinden şikayetçidir. Deyir ki, yaşadığı binaya adice bir xatire lövhesi de vurulmayıb. Ele senetkarı yada salmaq üçün ailesi müraciet etmemelidir.
Ölümünden sonra, 2002-ci ilde "Azerbaycantelefilm" şirketi Gülağa Memmedov haqqında Qısametrajlı Senedli Televiziya Filmi çekib. Bakıda çekilen Filmde Azerbaycan Dövlet Teleradio Verilişleri Şirketinin videoarxiv materiallarından istifade olunmuşdur. Filmde "Deli Kür" filmindeki kadrlardan istifade edilmişdir.
Filmin ssenari müellifi Kamil Şahverdi, rejissor Elçin Musaoğlu, operator Elxan Nebiyevdir. Filmde bestekar Vaqif Mustafazadenin musiqisinden istifade olunub. Filmde Gülağa Memmedovun heyat yoldaşı Aliye Memmedova, qızı Gülare, nevesi Ramiz de iştirak edib.
== Mükafatları ==
Azerbaycan SSR xalq artisti — 09.12.1982
== Filmoqrafiya ==
Seadet yolu ile (film, 1956)
Sen niye susursan? (film, 1966)
İyirmialtılar (film, 1966)
Deli Kür (film, 1969)
Payız melodiyaları (film, 1974)
Azerbaycan elleri (film, 1976)
Evlenmek isteyirem (film, 1983)
Gülağa Memmedov (film, 2002)
Qember Hüseynli (film, 2007)
== Canlı ifasindan nümuneler ==
Oxu, gözel
Şeir deyilmi
Vetenimdir
Gülerem gülsen
Telli
Benövşe
"Gözel Quba"
Oxu, Şövket — Şövket Elekberovanın 60 illik yubileyinde
== İstinadlar ==
